Главная » 2011 » AVQUST » 9 » 6-11 YAŞ Uşaqlarının İNKİŞAFI (ibtidai məktəb dövrü) psixoloq mesleheti
14:28
6-11 YAŞ Uşaqlarının İNKİŞAFI (ibtidai məktəb dövrü) psixoloq mesleheti
Məktəbə başlayış ailənin həyatında uşağın danışması, ayaq acmasi kimi əhəmiyyətli bir mərhələdir. Məktəbə başlamaq uşaq cəhətdən müəyyən bir zəka və romantik inkişafı tamamlamış olmağı tələb edir. 6 yaşını bitirdiyi halda zəkası kafi olan bir uşaq ruhi baxımdan evdən ayrılma yetkinliyini göstərməyə bilər. Xüsusilə oyun və yoldaşlıqdan uzaq tutulmuş, çölə çıkarılmamış uşaqlar üçün evdən ayrılış ürküdücüdür. Məktəblərin açıldığı ilk günlərdə, hər sinifdə neçə ananı sıralarda uşaqları ilə birlikdə oturarkən görmək adidir. Məktəbə qorxu ilə gedən və həmişə evi düşünən bir uşağın özünü oxuma və öyrənməyə verməsi asan olmaz. Bundan başqa yaşıdları içinə qarışması, birlikdə oynaması və yoldaşlıq qurması çətin olar. Məktəbə uyğunlaşması və müvəffəqiyyəti bir mənada ana-atanın yetiştirmedeki müvəffəqiyyətinin bir ölçüsüdür.
Zeka nədir? Zeka zehinin öyrənmə, öyrənilənlərin faydalana, yeni vəziyyətlərə uyabilme və yeni həll yolları tapa bilmə qabiliyyətidir. Öyrənmə ilə zəka arasında yaxın bir əlaqə olduğunu bu tərifdən anlayırıq. Ən ağıllı adam ən tez və ən çox öyrənə bilən adamdır.

Zəkanın inkişaf mərhələləri: iki yaşından əvvəl anlayışların belirmediği gerçək mənada ümumiləşdirmə zəka qabiliyyətinin inkişaf etmədiyi edilən araşdırmalar nəticəsində ortaya çıxmışdır. Doğuşdan iki il sonraya qədər davam edən bu dövr duyusal hərəkətlilik dövrüdür. Bu dövrdə uşaq duyğularını istifadə, xəbərdar edənlərə uyğun reaksiyalar verməyə və edilenleri təkrarlamaqa çalışır. 2-4 yaşlar arasında əllərini izləməyə başlar, amma bir obyektə el uzada bilmez. 5 (beş) aydan əvvəl görüş sahəsindən çıxan bir obyekti axtarmaz. Məsələn rəngli bir zınqırov gözü qarşısında yastığının altına olunmayıbsa gözünü tikib ora baxmaz. Görüş sahəsindən çıxan obyekt onun üçün yox olmuşdur. 8-ci aydan sonra gözdən uzaqlaşan məsələn yastıq altına qoyulan bir Əmziyin axtarar tapar. Ancaq əmzik oradan alınsa Əmziyin yenə eyni yerdə axtarır.
Uşaq 1-ci yaşdan sonra bir deyenek köməyiylə oyuncağı özünə çəkməyə çalışır, bir oyuncağı ilk saxladığı yerdə deyil son saxladığı yerdə axtarır. İki yaşından sonra uşaqda anlayışlar başlayır. Bu mərhələdə uşaq obyektləri başqa şeylərin simvolu kimi istifadə etməyə başlar. Məsələn bir dəyənəyi minib at kimi gəzə əlindəki körpələ canlıymış kimi oynayır və danışar. Dil sürətlə inkişaf edər. Işarələrlə danışma və ümumiləşdirmə başlayır. Uşağın sayı, vaxt, böyüklük, rəng, ağırlıq kimi anlayışları çox sadə səviyyədədir. 4-7 yaşlar arasındakı uşaq iki bərabər stəkanı su doldurulsa, sonra bu stəkandan biri daha uzun və incə bir stəkana boşaltılsa və uşağa hansında daha çox su olduğu soruşulsa, incə uzun stəkanı göstərir. Uşağın ədədləri öyrənməsi də başlanğıcda əzbər yolu ilə olar. Məsələn barmaqlarını sayması istənilən uşaq baş barmaqdan başlamışsa bu istək yineleyince ancaq baş barmaqdan başlayaraq doğru sayar. Kiçik barmağından başlaması istənsə "bu bir deyil" deyərək baş barmağının bir olduğunu söyləyər. Başqa bir deyimlə sayı anlayışı daha yerinə oturmamış, obyektlərdən ayrı mücərrəd bir xüsusiyyət qazanmamışdır.
Konkret əməliyyatlar dövrü adı verilən 7-11 yaşları arası sayı, vaxt, kosmos, ağırlıq, ölçü, həcm anlayışları yaxşıca yerləşməyə başlayır. Ancaq mücərrəd düşünmə qabiliyyəti hələ tam inkişaf etməmişdir. Onur, millət, ölkə, ölüm kimi anlayışlar daha çox tam anlamadan məktəbdə əzbərlədiyi şəkliylə zehində iştirak edər. Bu yaş uşaqları deyimləri anlamaqda çətinlik çəkə, benzetmeleri konkret mənaları ilə qavrayarlar. Məsələn "böyük adam" sözünü iri və uzun boylu adam olaraq anlayarlar.

11 yaşından sonra isə mücərrəd anlayışların yerləşməsi və qavranması reallaşar. Yuxarıda sözünü etdiyimiz anlayışlar bu yaşlardan sonra inkişafa başlar. Ancaq ağıllı uşaqlarda mücərrəd düşüncə, məntiq icra etmə və mühakimə zəka nisbətinə görə daha erkən yaşlarda başlayır.
Просмотров: 9462 | Добавил: DUYGU | Рейтинг: 2.7/9
Всего комментариев: 6
6 a-photographer  
0
Salam.menim qizimin 10 yasi var. Yemey yemeyinde problemi var. Cox gec yeyir.cox leng hereket edir.bir dene bundan eziyyet cekirik..heddinden artiq ləng asta hərəkət edir. Yemeyini cox gec yeyir.istah artiran dermanlar da vermisem.bir muddet sonra yeniden bu veziyyete qayidir.nece komek ede bilersiz bize?

5 eze079  
0
Salam men sozinle nece elaqa saxlayim

3 tunzale  
0
salam menim qizim 1ci sinifde oxuyur fikri cox yayiniqdi fikrin derse yonelde bilmir.ders oxumaqa maraqi yoxdu.evde oyrendiyini mektebde muellime catdirmir cox utancaqdi.mektebde utancaq olmaqinaq baxmayaraq evde boyuklere cavab qaytarir.men isterdimki uwaqim numunevi usaq olsun mene komek edin xaiw edirem.

4 DUYGU  
0
salam Tunzale xanim,Usaqla sohbet etmek lazimdir

2 DUYGU  
0
Gunel xanim Online Psixoloq bolmesinde size yazdim

1 YOUNG LADY  
1
salam.duzunu deyim sonuna qeder oxuya bilmedim,amma movzu haqqinda yazmaq istedim.bu yasda olan usaqlar ozlerini gordukleri film qehremanlari,cizgi film qehremanlari kimi hiss edirler ve ozlerini boyuk kimi gosterir,etrafdakilari da buna inandirmaga calisirlar.

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные пользователи.
[ Регистрация | Вход ]